مقالات عمومی
اضافه ولتاژهای گذرا
اضافه ولتاژهای گذرا
موج ناگهانی یا گذرای برق، اختلالاتی در کیفیت برق هستند که شامل تخریب شدید در جریان یا ولتاژ و یا هر دو آنها می باشد. اینگونه موجهای گذرا، می توانند در کسری از ثانیه به هزاران ولت و آمپر نسبت به میزان استاندارد خود، برسند. مهمترین ضرر آنها این است که در زمانهای بسیار کم ولی با قدرت بسیار بالایی بوجود می آیند ، این زمان می تواند در کمتر از 50 نانوثانیه تا 50 میلی ثانیه باشد. بهمین دلیل به نام اضافه ولتاژهای گذرا نامگذاری می شوند.
موج های گذرای ناگهانی، معمولا فرکانس مشخص و استانداردی ندارند و فرکانس آنها می تواند به بیش از 5MHz نیز برسند. این موج های ناگهانی به “سرج” نیز معروفند.
بر اساس تعریف ارایه شده در استاندارد IEEE100، سرج به ” موج گذرا و ناگهانی از ولتاژ، جریان یا توان در یک مدار الکتریکی” گفته می شود. تعاریف دیگری در IEEE به اینصورت است که تغییرات سریع و اتفاقی در یک متغیر بصورتی که در هنگام انتقال از یک شرایط پایدار به شرایط پایدار بعدی، از بین میروند و ناپدید می‌شوند. این توصیف بسیار مبهم است، چراکه میتواند جهت تعریف هر اتفاق غیر معمول که در سیستم الکتریکی رخ می دهد، مورد استفاده قرار گیرد.
دلایل ایجاد اضافه ولتاژهای گذرا
- صاعقه
- سوییچینگ سیستم ها و دستگاه ها
- تغییرات عملکرد ترانسفورماتورها
- اتصالات غیر استاندارد در شبکه توزیع برق که منجر به قوس الکتریکی می شوند.
- اتصالی در سیمها و کابلهای برق
- خطاهای انسانی
- شرایط متغیر آب و هوایی
- مشکلات الکتریکی در دستگاه های مصرف کننده داخلی یا حتی در دستگاه های همسایگان ما.
تاثیرات
- سیستمهای الکترونیکی و کامپیوتری
- بروز اشکال در عملکرد صحیح و مشکلات در خروجی
- اختلال در اندازه گیری ها
- آسیب به قطعات و بردهای الکترونیکی
- خرابی عایق قطعات و در نهایت آسیب به یک یا چند قسمت یا تمام برد الکترونیکی
- تاثیرات بر روی موتورها
- موج های گذرا با ایجاد گرما باعث بالا رفتن دمای موتور شده و در کوتاه مدت باعث کاهش بهره وری و در بلند مدت، موتور را از کار می اندازند.
- باعث ایجاد لرزش و در نهایت گرما و صداهای غیر استاندارد در موتور می شوند.
- خرابی در عایق سیم پیچ موتور و ایجاد تغییرات عملکردی و در نهایت خرابی و از کارافتادن موتور
- افزایش تلفات گرمایی در موتور
- افزایش مصرف برق
- تجهیزات الکتریکی
- ایجاد تریپ های بی جهت و در نهایت اشکال در عملکرد صحیح بریکرها و قطع خروجی در زمانی که خطای جریانی مانند خطای زمین یا خطای اتصال کوتاه وجود ندارد.
- کاهش کارایی و بهره وری ترانس بدلیل تلفات در هسته
خسارت های ضربه های گذرا به قدری بالا است که قابل مقایسه با خساراتی مانند افت ولتاژ و وقفه نیست و بسیار خطرناک تر از آنها میباشد.
حفاظت
بهترین راه حل، علاج قبل از واقعه است، بهتر است تا آنجا که می توانیم با استفاده از سیستم های حفاظتی مناسب نسبت به تخلیه و فیلتر اضافه ولتاژهای گذرا و سرج ها اقدام نماییم، جهت حفاظت از سیستم ها و دستگاه های برقی در مقابل اینگونه خطاها و مشکلات در شبکه برق، بهتر است محافظ های معمولی شبکه برق را کنار بگذاریم و از دستگاه های “سرکوبگر اضافه ولتاژ گذرا” استفاده نماییم، این دستگاه یک محافظ قدرتمند است که توسط کارشناسان شرکت کنزا صنعت الموت طراحی و تولید شده است و از خانواده سرج پروتکشن ها میباشد.