ارت خودپرداز و جایگاه آن در صنعت ارت + عملکرد

در این مقاله ابتدا با دستگاه خودپرداز آشنا می شویم و در ادامه در مورد ارت خودپرداز و حفاظت از دستگاه خودپرداز با استفاده از دستگاه ارت الکترونیکی کنزا صنعت آشنا می شویم، ارت الکترونیکی علاوه بر تامین ارت خودپرداز، از آن در مقابل انواع خطاهای الکتریکی که هر یک می توانند باعث اختلال در عملکرد عابربانک و یا آسیب سخت افزاری جلوگیری نماید.

خودپرداز چیست؟

دستگاه خودپرداز به اختصار ATM نامیده می شود و به صورت کامل به آن Automated Teller Machine گفته می شود. یک ماشین کامپیوتری تخصصی است که این امکان را برای شما فراهم می آورد که تراکنش های بانکی را بدون نیاز به مراجعه به شعبه بانک، انجام دهید. خصوصیت مهم  بسیاری از دستگاه های خودپرداز این است که در هر زمان از شبانه روز به راحتی در دسترس هستند و برای بسیاری از تراکنش های مالی مانند برداشت یا واریز پول گرفته تا بررسی موجودی حساب و انتقال پول بین حساب ها مورد استفاده قرار گیرند.

دستگاه خودپرداز معمولاً از بخش های مختلفی تشکیل شده است، از مهمترین قسمت های ATM  می توان به PC، سنترال پاور، صفحه نمایش، کارت خوان، صفحه کلید، دیسپنسر و چاپگرهای رسید مشتری و چاپگر ژورنال اشاره نمود.

ATM ها علاوه بر شعب بانکی، در بسیاری نقاط و مکان های دیگر مانند موسسات مالی و اعتباری، سازمان ها، پاساژها، مراکز خرید و فروگاه ها دیده می شوند، این قضیه نشان از اهمیت این دستگاه در صنعت بانکداری دارد.

تراکنش‌های بانکی رایج مختلفی که اغلب در دستگاه خودپرداز انجام می‌شوند عبارتند از:

1-برداشت وجه نقد

رایج ترین تراکنش با خودپرداز، برداشت وجه از حساب است. بانک‌ ها معمولاً محدودیت ‌هایی را برای حداکثر مبلغ برداشت پول نقد روزانه  اعمال می‌کنند. این محدودیت به این دلیل است که ظرفیت کاست های خودپرداز محدود است و در صورتیکه میزان برداشت روزانه مدیریت نشود، ممکن است در برخی از مکان ها، چند نوبت شارژ کاست ها در روز نیاز شود، از سوی دیگر این محدودیت از نظر امنیتی نیز اهمیت دارد.

2-واریز پول

برخی از خودپرداز ها، قابلیت دریافت وجه را دارند، دارندگان حساب می توانند از دستگاه خودپرداز برای واریز پول نقد یا وصول چک استفاده کنند. هنگام انجام این نوع تراکنش، از شما خواسته می شود که وجوه را در یک شکاف در دستگاه قرار دهید. زمانی که پول به صورت چک واریز می شود، بانک ممکن است تا زمانی که چک تسویه نشده باشد، امکان دسترسی به وجوه را برای شما فراهم نکند.

3-انتقال وجه

با استفاده از این قابلیت می توانید پول را از یک حساب خود به سایر حساب ها و یا از حساب خود به حساب سایر اشخاص، انتقال دهید، این نوع تراکنش به ” کارت به کارت” معروف است و از مهمترین عملیاتی است که خودپرداز ها انجام می دهند، البته این نوع تراکنش نیز با محدودیت هایی همراه است.

4-استعلام موجودی

می توانید برای مشاهده موجودی حساب خود به یک دستگاه خودپرداز مراجعه کنید. اگر می خواهید بدانید هنگام استفاده از کارت نقدی یا نوشتن چک چقدر می توانید هزینه کنید، این ویژگی ممکن است مفید باشد. از طرف دیگر، موجودی حساب شما چیزی است که می توانید با ورود به اپلیکیشن موبایل یا وب سایت بانک خود مشاهده کنید. دانستن موجودی خود می تواند به شما کمک کند از هزینه بیش از حد یا برداشت بیش از حد حساب خود جلوگیری کنید.

5-دسترسی به تاریخچه تراکنش یا صورتحساب

یکی از کاربردهای مهم خودپردار، صدور صورتحساب تراکنش های اخیر است، البته این تراکنش با محدودیت همراه است، بعنوان مثال ممکن است شما حداکثر به ده تراکنش آخر دسترسی داشته باشید و جهت دریافت تراکنش بیشتر، نیاز به مراجعه به شعبه بانکی خواهد بود.

هزینه های خودپرداز:

عابربانک سیستمی است که از بخش های مختلف  کامپیوتری، الکترونیکی ، مخابراتی و مکانیکی و انواع بردهای الکترونیکی و موتورهای کوچک تشکیل شده است، خودپرداز یک سیستم ارتباطی است و نیاز به ارتباط شبکه با سرورهای مرکزی بانک دارد. در نتیجه به نگهداری و پشتیبانی مستمر نیازمند هستند، با توجه به اینکه خودپرداز بطور شبانه روزی در حال سرویس دهی به مشتریان می باشد،  در نتیجه استهلاک آن و سرویس و تعمیرات، دور از انتظار نیست.

درآمد خودپرداز:

درآمد خودپرداز بر اساس میزان تراکنش های انجام شده است، بانک ها جهت انجام برخی از تراکنش ها، مبلغی را بعنوان کارمزد تراکنش، کسر می نمایند. همچنین در صورتیکه بانک صادر کننده کارت با بانک صاحب خودپرداز متفاوت باشد، هر سرویس دهی و یا هر تراکنش،  شامل کارمزد می شود.

با توجه به گران بودن دستگاه های خودپرداز و همچنین هزینه نگهداری، پشتیبانی و سرویس دهی عابربانک ها، نصب خودپرداز ها در هر نقطه ای به صرفه نمی باشد، در نتیجه خودپرداز را معمولا در نقاط پر تردد نصب می نمایند تا بتوان علاوه بر تامین هزینه های نگهداری، از درآمد حاصله آن نیز استفاده نمایند. بهمین دلیل است که در ایستگاه های مترو، پاساژها و مراکز خرید، فروشگاه ها و فرودگاه ها، تعداد زیادی از دستگاه های خودپرداز، به چشم می خورند.

حفاظت از خودپرداز

خودپردازها از قطعات حساس کامپیوتری و بردهای الکترونیکی متعددی تشکیل شده اند. این قطعات گرانقمیت بوده و آسیب به آنها از دو جهت باعث ضرر و زیان صاحب صنعت می شود، اولی تحمیل هزینه جهت تعمیر و راه اندازی مجدد و دومی از کار افتادن خودپرداز و از دست دادن درآمد کارمزد.

در نتیجه حفاظت الکتریکی و الکترونیکی از خودپرداز امری مهم و واجب است.

ارت:

اتصال به زمین یا ارتینگ عبارت از اتصال بخش های فلزی دستگاه برقی و سیستم های الکترونیکی و کامپیوتری به زمین است، این کار با هدف هم پتانسیل سازی دستگاه های مصرف کننده با زمین لوکال و تخلیه الکتریسیته ساکن و ولتاژهای اضافی به زمین است، با این کار  تا حد زیادی اشخاص را از برقگرفتگی و سیستم های برقی را از آسیب، حفاظت می نماییم. ارتینگ یا زمین نمودن تجهیزات از مهمترین اصول حفاظت الکتریکی تجهیزات می باشد.

عدم اتصال به زمین سیستم های الکترونیکی و کامپیوتری حساس، می تواند مشکلات متعددی را ایجاد نماید، در ادامه به برخی از مهمترین آنها، اشاره می کنیم.

1-مغایرت

هر گونه خلل در انجام کار عابربانک را می توان بعنوان یک مغایرت نام برد، ولی مهمترین اشاره اصطلاح مغایرت، به زمانی اشاره دارد که یک تراکنش مالی با خطا مواجه شود مهمترین نوع مغایرت زمانی اتفاق می افتد که مشتری درخواست برداشت وجه نقد را دارد و خودپرداز پول درخواست شده را به وی پرداخت نمیکند ولی از حابش کسر می کند، این از بدترین انواع مغایرت است و اگر تعداد آن زیاد باشد، می تواند باعث تنش و حتی درگیری شود، مغایرت ها دلایل مختلفی دارند که بطور کلی به آنها نویز می گوییم، یکی از دلایل ایجاد مغایرت، می تواند فقدان ارت و یا اتصال به زمین ضعیف و با مقاومت بالا باشد.

2-اختلال ارتباط شبکه

خودپرداز یک دستگاه مخابراتی می باشد و در یک شبکه کامپیوتری به گستردگی یک کشور و حتی جهان قرار دارد، بعنوان مثال شبکه ارتباطی شتاب در ایران، جهت ایجاد شبکه ارتباطی کلیه خودپردازهای بانکی واقع در بانک های متفاوت با یکدیگر، ایجاد شده است و بعنوان یکی از بزرگترین شبکه های کامپیوتری، فعالیت و سرویس دهی می نماید. در نتیجه ارتباط مخابراتی در ذات عملکرد آن است، اختلال شبکه مخابراتی باعث مشکلاتی مانند عدم ارتباط صحیح، کاهش سرعت عملکرد و در برخی موارد از خارج از سرویس شدن خودپرداز می شود، در واقع خودپرداز بدون ارتباط مخابراتی، قادر به انجام هیچ کاری نمی باشد،یکی از دلایل اختلال شبکه ای و مخابراتی، اتصال زمین نامناسب می باشد.

3-نویز

نویز یک کلمه کلی می باشد که جهت تعریف یک حالت غیر عادی در هر صنعتی، مورد استفاده قرار می گیرند، منبع نویز در بسیاری موارد قابل شناسایی نبوده و بهمین دلیل، فیلتر نویز می تواند کاری پیچیده باشد. نویزهای بدنه یکی از انواع نویز هستند که می توانند مشکلات بسیاری در یک سیستم برقی، خصوصا سیستم های حساس کامپیوتری و الکترونیکی ایجاد نمایند، همانطور که می دانیم بدنه و نقطه GND مدار الکترونیکی و دیجیتالی  بعنوان نقطه رفرنس مورد استفاده قرار می گیرد، تغییرات نقطه صفر یا نقطه رفرنس می تواند باعث تصمیم گیری اشتباه قطعات محاسبه گر و در نتیجه اختلال در عملکرد آنها شود.

زمین بعنوان نقطه صفر فرضی می تواند راه گشا باشد و با اتصال به زمین نقطه GND مدار به زمین می توانیم یک نقطه رفرنس مناسب جهت عملکرد صحیح تجهیزات حساس ایجاد نماییم.

4-تخلیه الکتریسیته ساکن:

الکتریسیته ساکن به دلایل مختلفی مانند مالش دو قطعه بهم ایجاد می شود، هر سیستم برقی می تواند تولید کننده الکتریسیته ساکن باشد، بدن انسان نیز با توجه به مالش بدن با لباس ها و یا حرکت بر روی سطوح، الکتریسیته ساکن در خود ذخیره می نماید، این میزان می تواند حتی بیش از 30000ولت نیز باشد، کمتر این میزان می تواند به راحتی باعث آتش سوزی در محل های مستعد آتش سوزی مانند پمپ بنزین شود، به همین دلیل است که ارتینگ صحیح از اجزا لاینفک ایستگاه های بنزین است.

از طرفی میزان کمی از این انرژی الکتریکی ذخیره شده در بدن اشخاص، می تواند به راحتی باعث آسیب به قطعات حساس بردهای کامپیوتری مانند میکروپروسسورها شود، خودپرداز دستگاهی است که روزانه توسط ده ها یا صدها نفر لمس می شود، این اشخاص حجم زیادی از الکتریسیته ساکن را در خودپرداز تخلیه می کنند.

اتصال به زمین خودپرداز می تواند با ایجاد مسیری مجزا و امن از بدنه عابربانک به زمین، انرژی تخلیه شده با زمین هم پتانسیل نماید و از آسیب به خودپرداز جلوگیری نماید.

5-خطر برق گرفتگی:

امروزه زندگی بدون برق، غیرقابل تصور است، همه چیز با برق کار می کند. انرژی الکتریکی و برق یک موتور غول پیکر را به حرکت در می آورد، در نتیجه قدرت بسیار زیادی دارد. مزیت های برق بسیار است ولی این نعمت، خطراتی را بر انسان بهمراه دارد، نشت برق یا جاری شدن آن در مسیر غیر استاندارد مانند بدنه تجهیزات، یکی از مهمترین خطرات برق است که می تواند به از دست دادن جان افرادف منجر شود.

عابربانک یکی از دستگاه هایی است که روزانه با تعداد زیادی از انسان ها، ارتباط بدنی و لمسی دارد، در نتیجه حفاظت از اشخاص بسیار ضروری و مهم است، ارتینگ و زمین از با انتقال برق بدنه تجهیزات به زمین، نقشی مهم در حفاظت از جان اشخاص بر عهده دارد.

6-ولتاژهای القایی

القای الکتریکی باعث ایجاد اختلاف پتانسیل الکتریکی یک نقطه مانند بدنه خودپرداز نسبت به زمین می شود، عدم حفاظت در مقابل آنها، می تواند باعث مشکلاتی مانند برقگرفتگی اشخاص و همچنین آسیب به قطعات و بردهای الکترونیکی شود. در برخی موارد القای الکتریکی و الکترومغناطیسی قدرت بسیار بالایی دارند، به حدی عملکرد یک سیستم محاسبه گر و ارتباطی را بطور کامل مختل می نمایند، مکان های صنعتی و دکل ها و کابل های خط انتقال برق مملو از امواج و میدان های الکترومغناطیسی هستند. یکی از دلایلی که باعث اختلال در عملکرد دستگاه های مانند CNC در شهرک های صنعتی می شود، میدان های مغناطیسی می باشد که باعث ضرر و زیان های فراوان به صاحبان صنایع می شود.

دستگاه خودپرداز بعنوان یک سیستم حساس نیز از این امر مستثنی نبوده و می توان گفت از حساسیت بیشتری نیز برخوردار است، القای الکتریکی و مغناطیسی باعث اختلال عملکرد و از آن مهمتر برقگرفتگی اشخاص و بعد از آن آسیب به قطعات خودپرداز می شود.

سیستم ارت الکترونیکی کنزا صنعت از تجهیزات و سیستم های برقی و الکترونیکی در مقابل انواع خطاهای ذکر شده حفاظت می نماید و با عملکرد خاص خود از برقگرفتگی اشخاص جلوگیری می نماید. ارت الکترونیکی جهت حفاظت و تامین ارت تجهیزات الکترونیکی و کامپیوتری طراحی شده است و علاوه بر افزایش بهره وری تجهیزات، از آسیب به آنها جلوگیری می نماید.

سیستم ارت الکترونیکی

ارت الکترونیکی چیست؟ دستگاهی حفاظتی است که توسط کارشناسان شرکت کنزا صنعت الموت اختراع و به شماره 46660 به ثبت رسیده است، دستگاه ارت الکترونیکی سیستمی حفاظتی و منحصر بفرد است که با استفاده از یک اتصال زمین ساده و با ایجاد مسیر با امپدانس پایین با بدنه خودپرداز، بدنه آن را از هر گونه ولتاژ اضافی، تخلیه می نماید، دستگاه ارت الکترونیکی خودپرداز بصورت سری با عابربانک مصرف کننده قرار می گیرد و به بیان دیگر تغذیه ATM از طریق آن صورت می پذیرد. با توجه به این خصوصیت برق ابتدا به سیستم ارت الکترونیکی وارد شده و تغذیه خودپرداز از خروجی دستگاه ارت تامین می شود، در نتیجه هر گونه خطای الکتریکی را تشخیص داده و مصرف کننده را از آسیب حفاظت می نماید.

خصوصیات ارت الکترونیکی

• حفاظت از اتصال فاز(برق) به بدنه خودپرداز در کمترین زمان.
• تخلیه الکتریکی بدنه خودپرداز از ولتاژهای اضافی.
• تخلیه الکتریسیته ساکن از بدنه خودپرداز و جلوگیری از آسیب به قطعات حساس .
• فیلتر نویز از روی بدنه خودپرداز و ایجاد محیط امن الکتریکی جهت عملکرد صحیح.
• حفاظت اشخاص و مشتریان از شوک الکتریکی.
• حفاظت از عابربانک در مقابل اضافه ولتاژهای شبکه برق
• حفاظت از خودپرداز در مقابل جریان های هجومی
• جلوگیری از تاثیر تغییرات زمین بر عملکرد خودپرداز
• از خودپرداز هنگام قطع نول شبکه محافظت می شود
• هم پتانسیل سازی بدنه خودپرداز با زمین

از دیگر خصوصیات مهم ارت الکترونیکی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• از قطعات با عمر طولانی و کیفیت عالی استفاده می شود
• مناسب جهت حفاظت از خودپردازهای راه دور
• بهترین گزینه در مکان هایی که امکان ایجاد ارت مناسب وجود ندارد
• امکان جابجایی
• پشتبانی چند ساله و امکان تعمیر در صورت آسیب با هزینه ای اندک

آیا ارت الکترونیکی با زمین در ارتباط است؟

ارتینگ بدون اتصال به زمین معنا و مفهوم خود را از دست می دهد، ارت الکترونیکی کنزا صنعت خود یک سیستم اتصال به زمین است، به این معنی که جهت عملکرد صحیح به یک اتصال به زمین احتیاج دارد، چاه ارت، میله راد و فونداسیون ساختمان و بطور کلی هر فلزی که با زمین در ارتباط موثر باشد، می تواند بعنوان اتصال به زمین سیستم ارت الکترونیکی مورد استفاده قرار گیرد.

جایگاه ارت الکترونیکی در صنعت ارت

حیطه عملکرد ارت الکترونیکی، ایجاد یک ارتینگ تغییر و بدون تغییر جهت عملکرد صحیح سیستم های کامپیوتری و الکترونیکی می باشد، ارت الکترونیکی یک سیستم ارت عملیاتی یا کلین ارت ایجاد می نماید، در واقع ارت الکترونیکی خود جزئی از سیستم کل یک سیستم ارتینگ محسوب می شود و جهت حفاظت از سیستم های حساس طراحی شده است.

آیا تاکنون ارت الکترونیکی کنزا صنعت بر روی خودپرداز بانکی نصب شده است؟

بله، تاکنون بیش از هزار دستگاه خودپرداز بانکی و شخصی به ارت الکترونیکی کنزا صنعت مجهز شده اند و باعث افزایش بهره وری و کاهش آسیب در خودپردازها شده است.

مشکلات زمین:

1-تغییرات زمین امری بدیهی است، زمین سرد یا گرم می شود، رطوبت آن کم یا زیاد می شود. این تغییرات می تواند برکیفیت سیستم ارت تاثیر بسیار زیادی بگذارد. این تغییرات باعث افزایش مقاومت اتصال به زمین و در نتیجه اختلال در عملکرد سیستم های حساس شود.

ارت الکترونیکی به همان اتصال به زمین یا ارت متصل شده و با عملکرد خاص خود، از تاثیر تغییرات زمین بر تجهیزات حساس جلوگیری می نماید.

2-مقاومت ویژه بالای خاک یکی از مهمترین مشکلات در اجرای اتصال زمین است، ممکن است بتوانیم با استفاده از مواد کاهنده، مقاومت اتصال به زمین را کاهش دهیم، ولی در هر صورت با توجه به مقاومت ویژه بالای خاک، کیفیت مطلوب به دست نخواهد آمد.

ارت الکترونیکی در این مواقع بسیار راه گشا است و بعنوان یک واسط عمل کرده و امپدانس مسیر را کاهش می دهد و در نتیجه سرعت تخلیه را کاهش می دهد و خصوصیت یک زمین مناسب را بااستفاده از همان زمین با مقاومت بالا، در اختیار می گذارد.

3- عدم امکان جابجایی چاه ارت می تواند بعنوان یک مشکل مهم و خصوصا در اتصال به زمین دستگاه خودپراز، مطرح باشد. ممکن است خودپرداز به دلایلی مانند مکان یابی نادرست و یا اجاره ای بودن محل، نیاز به جابجایی داشته باشد، در اینصورت هر میزان هزینه ای که برای اجرای چاه ارت شده است، از دست می رود، در حالیکه در صورت استفاده از ارت الکترونیکی در همان محل و در صورت جابجایی، می توان ارت الکترونیکی را نیز به محل جدید منتقل نمود.

4-هزینه اجرای بالا و یا تعمیرات(احیای) چاه ارت نیز بعنوان یک مشکل مطرح است، ممکن است چاه ارت را اجرا نماییم و به مقاومت مناسب و مطلوبی دست پیدا نکنیم، از طرفی در صورت نیاز به احیاء چاه ارت، نیاز به هزینه بسیار زیادی هستیم و در واقع نیاز است زمین دوباره حفر و مانند روز اول از ابتدا عملیات اجرای چاه ارت را انجام دهیم، تمام این موارد هزینه های گزافی را تحمیلا می نماید. در صورتیکه ارت الکترونیکی از عمر بسیار طولانی برخوردار است و از طرفی در صورت نیاز به تعمیر، با هزینه اندک می توان به تعمیر آن اقدام نمود.

سخن پایانی

تاکنون ارت الکترونیکی کنزا صنعت بر روی بیش هزار خودپرداز بانکی نصب و راه اندازی شده است و توانسته علاوه بر افزایش چشمگیر بهره وری عابربانک ها، از آنها در مقابل انواع خطاهای الکتریکی حفاظت نماید و از آسیب به آنها جلوگیری نماید. با استفاده از ارت الکترونیکی کنزا صنعت علاوه بر اینکه اشخاص را از برقگرفتگی و تجهیزات را از آسیب حفاظت می نمایید، بهره وری را افزایش خواهید داد و در کمترین چند ماه، بازگشت سرمایه را بدنبال خواهید داشت، جهت اثبات این خصوصیت می توانید نرخ خرابی خودپرداز را در یک بازه چند ماهه نسبت به گذشته مقایسه نمایید.

شرکت کنزا صنعت الموت مخترع ارت الکترونیکی می باشد و این سیستم با شماره 46660 در سازمان مالکیت معنوی به ثبت رسیده است و با بیش از یک دهه فعالیت در این حوزه، توانسته با اکثر بانک ها و شرکت های پشتیبان بانکی، تعامل سازنده داشته باشد و رضایت صاحبان صنایع بانکی را، جلب نماید.